Paavo Nurmi, de beste loper van de 20e eeuw

Begin jaren zeventig loopt er een nauwelijks benaderbare, nukkige man door de straten van Helsinki. Hij voelt zich miskend en is verbitterd. In een televisiecommentaar spreekt de nationale bekendheid met ontgoocheling in zijn stem over de jeugd van tegenwoordig. Ze hebben niet meer de mentaliteit die nodig is en vallen voor de hedendaagse verleidingen.

De man wordt geboren onder de illustere naam van Paavo Johannes Nurmi  (Turku 1897). Als jochie van 12, overlijdt zijn vader en moet hij hard werken om de kost te verdienen. Paavo is een talentvolle doorzetter en wint een aantal hardloop wedstrijdjes die zijn vrienden onderling organiseren. Op zijn 15^e  verjaardag hoort de jonge Paaf over de heldendaden van zijn landgenoot Hannes Kohlemainen. Deze Hannes won op de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm de 5.000, 10.000 meter en ook de individuele cross-country. Kolehmainen zette na een verbeten duel met de Fransman Jean Bouin een nieuw wereldrecord op de 5000 m van 14.36.7 (een verbetering van maar liefst dertig seconden) op de klokken. Kohlemainen inspireert een horde van Finse hardlopers in de dop ("de vliegende Finnen”) waaronder Nurmi.

Nurmi wint in Antwerpen

Drie Doelen

Nurmi heeft op dat moment drie doelen in zijn leven: De beste hardloper op aarde worden, Olympische titels halen en wereldrecords neerzetten. Op de Olympische spelen van 1920 in Antwerpen zet hij zijn eerste stap door drie gouden medailles en één zilveren te winnen.
Bij de Spelen van 1924 in Parijs wint hij alles wat er te winnen valt en keert naar huis met vijf  gouden medailles. Ongehoord is het dat hij 26 minuten na de finale van de 1500 meter ook de finale van de 5.000 meter wint. Beide afstanden in een Olympisch record en met een stopwatch in zijn hand.  Ook in 1928 in Amsterdam is hij er bij en behaalt  glorieuze overwinningen en medailles. De 10 kilometer wint hij door landgenoot en rijzende ster  Ville Ritola in de eindsprint te verslaan. Op de 5km lukt dit kunstje niet. Ritola loopt in het slotstuk weg bij Nurmi, die in de kwalificatie van de steeplechase na een val een lichte blessure op liep. Desalniettemin pakt de onverzettelijke krachtpatser nog wel de zilveren medaille op dit lastige onderdeel. net als winnaar Toivo Loukola (ook een Fin) eindigt hij onder het bestaande wereldrecord.

Op 12 september 1922 pakt hij het legendarische wereldrecord op de 5.000 meter af van Kohlemainen.  Hij groeit uit tot recordhouder wereldrecords verbeteren. Tussen 1921 en 1931 zal hij 22 maal een wereldrecord aanscherpen. Iets wat pas eind vorige eeuw door Sergei Bubka (polsstokhoogspringen) zal worden overtroffen.  Op de disciplines 1500 meter, 5, 10, 20 km, en 10 Engels mijl  is hij de allersnelste. Hij is op dat moment de succesvolste Olympiër ooit met 9 gouden en drie zilveren medailles. Pas in 2008 is er iemand die meer gouden medailles op de Olympische Spelen haalt dan de Finse gigant (Michael Phelps, zwemmen, 2004 en 2008).

Nurmi, de keizer van de midden -en lange afstand heeft zijn doelen verwezenlijkt Toch maakt hij zich op voor een nieuwe en laatste uitdaging: de marathon. Hij wil ook op die afstand de grootste zijn en bereidt zich voor op de Olympische Spelen van Los Angeles 1932. Hij komt aan in de Verenigde Staten, maar heeft een onverwachte tegenstander die hem de baas is. Niet op het asfalt, maar achter de burelen van de internationale atletiekunie. Jaloezie bij en een vete met een loper van het buurland werd Nurmi fataal:  De Zweedse president Edström van de atletiek unie beschuldigt hem van professionalisme. Tijdens een wedstrijd in Duitsland zou hij te veel kosten hebben gedeclareerd. Het verdict: Nurmi mag niet deelnemen aan de Spelen.
Later zou de Fin verklaren dat hij wel eens wat toegestopt kreeg van organisatoren, maar hier zelf nooit om had gevraagd. 

Rehabilitatie en verbittering

Nurmi ontsteekt de Olympische vlam

Ook in eigen land worden krijgen zijn prestaties - na de aantijging van professionalisme - niet meer de aandacht die zij verdienen Na zijn verbanning van het atletiekpodium probeert hij als zakenman succesvol te worden. Zijn laatste Olympische optreden is op de Spelen van Helsinki 1952. Na 12 jaar wachten - de tweede wereldoorlog is spelbreker - krijgen de Finnen eindelijk hun spelen. Nurmi schittert nog eenmaal door met de fakkel het stadion binnen te lopen en de Olympische vlam te ontsteken. De fakkel wordt doorgegeven door zijn vroegere held Kohlemainen.

Gebruik makend van zijn bekendheid en doorzettingsvermogen vergaart hij het een en ander aan luxe. Toch vindt hij zich niet succesvol en trekt zich terug uit het zakenleven. Hij heeft een groot virtueel vermogen opgebouwd, maar zal dit pas aan het einde van zijn leven uitbetaald krijgen als pensioen. Hij heeft zijn (hardloop) doelen in het leven bereikt maar is somber omdat hij buiten het hardlopen geen succes meer kan behalen.

Verbitterd en eenzaam wacht hij op zijn pensioen. In 1973 ontvangt hij dit eindelijk Hij zal er niet lang van genieten. Enkele maanden later is hij op de Sibeliuslaan in het stadspark van Helsinki voor altijd uitgelopen.